Van Bosbegankenis weer het grote volksfeest van weleer maken. Dat is de ambitie van het Bosbegankeniscomité, een groep enthousiaste vrijwilligers. “En we zijn op goede weg”, klinkt het daar vastberaden. Resultaat is een driedaags feest boordevol verrassende activiteiten op 16, 17 en 18 mei. Want wat dacht u van historische processie, de verkiezing van zwijn van het jaar en een wedstrijd belleman?
Bosbegankenis is eigenlijk eeuwenoud in Buggenhout en decennialang was het ook een gigantisch volksfeest rond de Boskapel. “Mensen namen daar zelfs vakantie voor om dagenlang mee te kunnen vieren”, weet Steven Creyelman, één van de vrijwilligers binnen het Bosbegankeniscomité. “Maar jammer genoeg verwaterde deze traditie en eind jaren negentig stierf Bosbegankenis een stille dood. Toch blijven velen met veel weemoed naar dit gebeuren terugkijken. Een paar jaar geleden begonnen enkele Buggenhoutenaren luidop te dromen om deze traditie terug tot leven te wekken. Er kwam een bescheiden heropstart en in een paar jaar tijd is het gebeuren alweer gegroeid. Het is de ambitie van het huidige comité om op termijn van Bosbegankenis weer dat grote volksfeest van weleer te maken.”
Waar komt Bosbegankenis vandaag?
Bosbegankenis heeft alles te maken met de bouw van de Boskapel in Buggenhout Bos, die een bedevaartsoord werd. Alles begint bij het dodelijk jachtongeval van Jan De Rijcke op 4 december 1504. Naar aanleiding daarvan werd in het kleine Maria-kapelletje dat aan de de Vierwegscheeë stond een gedenkzuil opgericht. Maar de kapel en de zuil werden op het einde van de zestiende eeuw gedeeltelijk vernield door de beeldenstormers. In haar testament vroeg de echtgenote van Alexander II de Bournonville, heer van Buggenhout, om de kapel opnieuw op te bouwen. De werken daarvoor begonnen in 1664, maar door de pest en Franse invallen, duurde het tot 1677 vooraleer de Boskapel af was. Vrijwel meteen werd de kapel een bedevaartsoord. En vanaf 1720 was er sprake van een jaarlijkse “begankenis naar de Boskapel”, “Bosbegankenis” of ook “Bosschijning”. Het was een negendaagse die begon op de derde zondag na Pasen. Op de laatste zondag en op maandag van die negendaagse vond steevast een groot volksfeest plaats.
De vrijwilligers zijn alvast goed op weg hun ambitie waar te maken. Want voor Bosbegankenis dit jaar is een propvol driedaags programma uitgewerkt. Alles zal zich afspelen op en rond de site van de Boskapel, aan de Kasteelstraat. “Hoogtepunt wordt een historische processie, nog nooit eerder vertoond in Buggenhout”, zegt Arlette Van Achter. “Die start in de kerk van Buggenhout-centrum met een korte inleidende plechtigheid om vervolgens de historische Kroon van het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van in de kerk naar de Boskapel te dragen.”
Reuzen en everzwijnen
Deelnemers aan de processie dragen historische kostuums. Er rijden ook twee koetsen mee. Ter hoogte van de muziekacademie zullen reuzen, steltenlopers, everzwijnen en muzikanten aansluiten bij de stoet. “Eens aangekomen bij de Boskapel zal de Kroon plechtig het podium opgedragen worden en zal pastoor Leenknegt de nieuwe Buggenhoutse reuzin Jeanneke van Heemkring Ter Palen zegenen”, zegt Jan Jacobs. “Dat gebeurt met water uit de Henneput in het bos, dat bij het begin van de processie in de centrumkerk wordt gewijd. Zuster Rita, meter van de Reus Jeanneke, zorgt voor duizend snoepzakjes bij wijze van doopsuiker voor de nieuwe reus. Publiek krijgt ook het nieuwe reuzenlied te horen. Daarna zal het beeld van Onze-Lieve-Vrow van Smarten in de Boskapel de Kroon krijgen.”
Wedstrijden
Naast een historische processie wagen de organisatoren zich op zaterdag ook aan de verkiezing van het ‘Zwijn van het jaar’. Deelnemers aan deze wedstrijd worden uitgedaagd om zo lang mogelijk op een mechanisch zwijn, naar analogie van een mechanische stier, te blijven zitten. Ook op zaterdag staat de verkiezing van een Buggenhoutse Belleman op het programma. Om de kandidaten te beoordelen, komt een afvaardiging van de nationale Bellemannengilde langs.
Nog op de affiche staan onder andere een rommelmarkt, wandelingen, een nostalgische kermis, oldtimerrit met tractoren en huifkar, een tractorzegening, quiz, een zangavond, ontbijt en oude ambachtenmarkt op de affiche. En in aanloop van het driedaagse feest start vanaf nu zaterdag 10 mei al een reeks van dagelijkse misvieringen voor Onze Lieve Vrouw van Smarten in de Boskapel.
Bosbegankenis vindt plaats op vrijdag 16, zaterdag 17 en zondag 18 mei. Voor dat weekend krijgt het Bosbegankeniscomité dat uit dertien leden bestaat versterking van zo’n zeventig vrijwilligers. Nog meer helpende handen mogen altijd aansluiten. Alle info: www.bosbegankenis.org.
Bron: Nele Dooms, Het Laatste Nieuws, 9 mei 2025